TAVŞANLAR
Tavşangiller
Tavşanları tanımaya başlamak için önce ait oldukları familyayı inceleyerek işe başlayabiliriz. Tavşanları tanımaya başladıkça sizi şaşırtacak çok bilgi öğreneceksiniz ancak bunun ilki tavşanların bilinenin aksine “kemirgen” ailesine mensup olmayışları olacak kuşkusuz. Tavşanlar, Lagomorph (Tavşangiller) ailesine mensupturlar. Kemirgenler kadar çok kemiriyor olsalar bile (belki de aslında “kemirgen” ismi onlara verilmeliydi :-)) biyolojik olarak kemirgenlerden farklıdırlar. Dış görünüşten başlayacak olursak, kemirgenlerden farklı olarak uzun güzel tüyleri, kocaman kulakları vardır. Gözler iki yandadır ve neredeyse 360 derece görüşler alanına sahiptir. Kulak ve ayaklarının üzerinde tüyler vardır. Boyunlarını kemirgenlerin çevirebildiklerinden çok daha geriye çevirebilirler. Tavşangilleri kemirgenlerden ayıran bir özellik daha iki set dişlerinin olmasıdır.
Kemirgen -Tavşangil ayırımını yaptıktan sonra biraz da tavşangilleri inceleyelim: Lagomorph ailesinin üyeleri tavşanlar (evcil tavşan), yabani tavşanlar ve pikalardır. Bu sayfada anlatılan “tavşanlar”, petshoplarda satılan, hatta ormanlarda bile rasgeldiğimiz ve hep bahsi geçen hayvan “evcil tavşandır”, fakat “evcil” sözcüğü sizi yanıltmasın. Dediğim gibi, ormanlarda yaşayan tavşanlar da “evcil”dir. Yabancı dillerde bu iki farklı tür farklı isimlerle anılırken (İngilizce rabbit-hare, Almanca Kaninchen-Hase) Türkçe de iki tür de kısaca bilnen şekliyle “tavşan” diye isimlendirilmiş. Dış görüş olarak ikisini ayırmak kolay değil fakat yaşayış olarak gerçekten iki farklı tür oldukları aşikar.
Yabani tavşan (İngilizce “hare”) bizim tanıdığımız tavşana (rabbit) benzese de yaşayış ve tip olarak onladan farklılık gösteren bir canlıdır. Yabani tavşan daha iridir ve mükemmel bir koşucudur. Normal tavşan saklanarak korunurken, yabani tavşan koşup kaçarak hayatını südürür. Bu felsefe doğurganlıklarına bile yansır. Normal tavşanın yavruları tüysüz ve gözleri kapalı doğarken yabani tavşanların yavruları tüylü, gözleri açık ve 1 gün içerisinde ayağa kalkacak şekilde doğarlar. Yabani tavşan, normal tavşan gibi yeraltında yuva yapmak zorunda kalmaz.
Pika’lar ise dağlık bölgede yaşadıkları için dağ taşanı veya “ıslık çalan tavşan” olarak adlandırılmışlar. Pikalar çok yüksel dağlık kesimlerde yaşayabilirler ve kayaları kendilerine korunak olarak kullanırlar. Kulakları da -çok üzgünüm ama- miniciktir.
Photo Credit: Brian Crawford Photography
